“Als het hier zo vies is, betalen we helemaal teveel.”

Leiden – Vier Leidse straten staan op de ‘Zwarte Lijst’ van 200 smerigste straten van Nederland. Deze lijst werd opgesteld door Milieudefensie die aan de hand van gemeentelijke rapportages over luchtkwaliteit de normoverschrijdingen in Nederland op een rij zette. Het Leids Nieuwsblad peilde de stemming in de vuilste straten van de stad: Willem de Zwijgerlaan, Plesmanlaan, Hoge Rijndijk en de Morsweg.

“In de veertien jaar dat ik hier woon zie ik wel steeds meer zwerfvuil en als ik de ramen zeem komt er van die zwarte troep vanaf,” zegt Patricia Houtzager die drie hoog op de Albertine Agnesstraat, een zijstraat van de Willem de Zwijgerlaan, woont. “Ach, ik zou verwachten dat het erger kon.”

Vanaf het balkon van haar flat ‘De Muiderkring’ vertelt mevrouw Verleg dat ze eigenlijk geen last ervaart van het verkeer aan de Plesmanlaan. “Er is een fietspad, er staan wat bomen. Ik woon hier al vijfentwintig jaar en ben nu negentig, het zal wel meevallen allemaal.”

Milieudefensie doet er minder luchtig over. Op hun website is te lezen dat vermoedelijk per jaar 18.000 mensen ongeveer tien jaar eerder doodgaan door de aanwezige concentraties fijnstof in Nederland. Kinderen in straten met vervuilde lucht hebben vaker last van luchtwegen en allergieën en ontwikkelen sneller zwakke longen. In tegenstelling tot Milieudefensie zien de bewoners niet veel problemen.

In een van de rijtjeshuizen op de Willem de Zwijgerlaan vertelt een vrouw van middelbare leeftijd, haar naam wil ze niet in de krant, over haar ongenoegen. “Het holt hier achteruit. De troep op straat, de hondepoep. Ik las inderdaad in de krant dat Leiden de op twee na schoonste gemeente van Nederland is. Dat moest ik inderdaad in de krant lezen want ik zag het niet.” Op de mededeling dat het niet gaat om zwerfvuil maar om de luchtkwaliteit reageert ze losjes: “Van vieze lucht merk ik niet zoveel. Zwart stof? Om de veertien dagen doe ik mijn glas- en houtwerk. Misschien dat ik het daarom niet merk.”

Een van de bewoners van de Morsweg, hij wil zijn naam niet kwijt, beaamt het fijnstofprobleem wel. Door de dakpannen heen en tussen de kieren van de raamkozijnen wurmt zwart stof zich en zet zich af op zijn zolder en de vensterbanken. In verband met de overlast van het verkeer houdt hij aan de straatkant alles dicht en voor de ramen hangen dikke gordijnen tegen het geluid. Echt ongelukkig is hij niet: “De achterkant van mijn huis is als een hutje op de hei.” Aan het water ervaart hij rust en het stof kan er niet komen.

Ieder jaar moeten grote gemeenten zoals Leiden rapporteren hoe de luchtkwaliteit is langs de wegen. Bij overschrijdingen zijn ze verplicht een plan te maken met maatregelen waardoor de lucht schoner wordt. Milieudefensie vindt dat gemeenten een beetje slap reageren op deze verplichting: “Genomen maatregelen zorgen vaak niet daadwerkelijk voor schonere lucht.”

Fons Delamarre, voorlichter van de gemeente, vindt het terecht dat er aandacht besteed wordt aan het luchtprobleem. Het ligt in de planning dat er het eind van 2005 concrete voorstellen opgesteld zijn om het probleem in de Leidse regio aan te pakken. “Het is lang en breed bekend dat de luchtkwaliteit op sommige plekken in de stad niet acceptabel is. Op dit moment worden mogelijke maatregelen onderzocht die we kunnen doorvoeren als we kijken naar de bestemmingsplannen. Feitelijke voornemens kan ik nog niet vertellen. Wat we als gemeente kunnen is ook erg afhankelijk van wat provincie en de rijksoverheid doen.”

Aan de straatkant van de Hoge Rijndijk staan op éénhoog twee stoeltjes op een balkonnetje. De bewoner antwoordt vrij laconiek op de mededeling dat ze op een van de smerigste straten van Nederland schijnt te wonen: “We gaan hier toch weg. Het is hier veel te duur. En als het hier zo vies is, betalen we helemaal teveel.”

Geplaatst in Leids Nieuwsblad 27 september 2005

Related Images: