Zaadjes van de Amerikaanse ‘sweetgum tree’ bevatten flinke hoeveelheden shikiminezuur, basismateriaal voor antivirale middelen zoals Tamiflu.

Het medicijn oseltamivir, beter bekend onder de merknaam Tamiflu, remt de vermenigvuldiging van virussen in het lichaam. Dit antivirale middel wordt op dit moment op grote schaal gehamsterd om gevreesde uitbraken van vogelgriep in te kunnen dammen. Het virus komt voornamelijk voor bij vogels, maar heeft ook bewezen mensen te kunnen doden. De vraag naar het middel is veel groter dan het aanbod. Dit is te wijten aan de beperkte productie. Een tekort aan basisgrondstof shikiminezuur is daar weer de oorzaak van. Het zuur wordt op dit moment vooral onttrokken aan Chinees steranijs, wat niet op grote schaal beschikbaar is.

Omdat de ‘sweetgum tree’, bij ons bekend als amberboom, algemeen verspreid is in 39 Amerikaanse staten, denken scheikundigen het tekort aan de basisgrondstof te kunnen oplossen. De zaadjes bevatten veel minder shikiminezuur dan steranijs, maar de beschikbaarheid is enorm. Iedere boom heeft honderden, zo niet duizenden zaadhulzen die iedere herfst op de straten en pleinen vallen. Er zijn meer mogelijke bronnen voor de grondstof, zoals onze kerstspar bijvoorbeeld. Maar omdat de stof meestal geïsoleerd wordt uit de bast, hout of de naalden of bladeren van bomen, legt de leverancier vaak het loodje als het spul onttrokken wordt. “Uit de amberboom kan het zuur worden gehaald zonder dat de boom geofferd hoeft te worden”, schrijven scheikundigen in een persbericht van de American Chemical Society enthousiast.

Geschreven voor VPRO’s Noorderlicht.

Related Images: