Operatie aan het hart vermindert hoofdpijn
Naar aanleiding van dit artikel schreef ik mijn scriptie ‘Wetenschap, journalistiek en hoofdpijn‘.
Ongeveer tweederde deel van de migrainepatiënten blijkt een shunt te hebben, een verbinding tussen de linker- en rechterboezem in het hart. Het sluiten van dit gaatje zou een enorme verlichting kunnen betekenen voor een grote groep hoofdpijnpatiënten. Dat de oorzaak van migraine niet alleen in het hoofd zetelt is een geheel nieuw inzicht.
Geschreven voor Noorderlicht.
Lang heerste de klassieke opvatting dat migrainepatiënten verwijde bloedvaten in de hersenvliezen hadden. Maar behandeling met vaatvernauwers, zoals Imigran, heeft niet altijd effect. Een andere hypothese is dat het brein zintuiglijke informatie verkeerd verwerkt. Migraine zou een ‘pijnlijke illusie’ zijn. Leidse neurologen en genetici vonden in 2004 een migraine-gen. Hersenonderzoek bij muizen die met het gen werden opgescheept, liet zien wat er omging in het brein tijdens een aanval. Een golf van grote elektrische activiteit breidt zich langzaam uit over de hersenschors en laat de cellen langdurig uitgedoofd achter. Migraine bleek niet alleen misselijkmakend pijnlijk te zijn, maar ook hersenschade te veroorzaken.
De cardioloog in opleiding Marco Post ontdekte dat veel migrainepatiënten een gaatje in het hart hebben, een verbinding tussen de twee boezems. Dit gaatje, een zogenaamde shunt, zorgt dat de linker- en rechterbloedcirculatie met elkaar in verbinding staan. De afwijking komt bij ongeveer 20 procent van de bevolking voor. Post kwam de relatie tussen het hartgaatje en migraine op het spoor door vele behandelingen die hij uitvoerde bij patiënten met een herseninfarct, bij wie de ongewenste verbinding operatief afgesloten werd. Bij deze ingreep wordt in het tussenschot van het hart via een katheter een soort parapluutje opengeklapt. “Een aantal van deze patiënten verklaarde minder hoofdpijn te hebben na het sluiten van hun hartgaatje. Ik vermoedde een verband tussen de hoofdpijn en de hartafwijking.”
Post vroeg zich af wat het effect van de operatie was op migrainepatiënten. En zocht het uit. Het hartgaatje komt bij 60 tot 70 procent van de migrainepatiënten voor. Dat is drie tot vier keer zo vaak als gemiddeld. Post concludeerde dat ongeveer zes van de tien migrainepatiënten bij wie het gaatje kon worden gesloten baat hadden bij de ingreep. “Het kan een goede behandeling zijn voor patiënten met zware migraine”, denkt Post, die wereldwijd interesse bespeurt voor zijn opmerkzame bevindingen. Ook bleek dat migrainepatiënten drie tot vier keer zoveel kans hebben op een herseninfarct. Post speelt met de gedachte dat bij de migrainepatiënten kleine herseninfarctjes plaatsvinden zonder dat er uitvalsverschijnselen zijn. Kleine bloedklontjes worden door het hartgaatje niet tegengehouden maar naar de hersens geschoten. Of grote bloedklonten op dezelfde manier in de hersenen terechtkomen is een van de vragen die hij in een vervolgonderzoek wil bestuderen.
Gerda Bosman
Marco Post promoveert 8 febuari aan de Universiteit Utrecht. De titel van zijn promotieonderzoek luidt: ‘Shunt closure and migraine relief’.
Geef een reactie